Open lesmateriaal

voor PO en VO | bijgewerkt op 18 mei 2023

Open lesmateriaal wordt meestal door leraren of door publieke instanties gemaakt en via verschillende websites digitaal ter beschikking gesteld. Het lesmateriaal kan variëren van tekstuele en visuele instructies tot opdrachten voor leerlingen of studenten. Echt open lesmateriaal kun je ook nog aanpassen, door delen weg te halen, te wijzigen of toe te voegen.

Door zowel zelfgemaakt lesmateriaal als open lesmateriaal met elkaar te delen kunnen ook andere leraren en leerlingen hier gebruik van maken.

Op deze pagina vind je informatie over:

Lesmateriaal voor instructie
Lesmateriaal voor verwerking
Zelf lesmateriaal maken
Wikiwijs
- Voor po
- Voor vo
Meer weten

Lesmateriaal voor instructie

Je kunt open lesmateriaal goed gebruiken voor aanvullende instructies op een onderwerp, bijvoorbeeld als sommige leerlingen daaraan behoefte hebben. Soms is het materiaal ook vervangend te gebruiken en biedt het een mogelijk alternatief voor niet-digitaal materiaal bij les op afstand.

Via deze zoekplatformen kun je materialen vinden voor de onderwerpen die je op de planning hebt staan:

Veel open materiaal, ook voor instructie, is te vinden via Wikiwijs. Wikiwijs is hét publieke onderwijsplatform waar leraren digitale leermiddelen zoeken, vinden, hergebruiken, maken en delen. Het meeste open lesmateriaal is gratis te gebruiken en ook aan te passen.
Ook LessonUp biedt veel online lesmateriaal, gedeeld door leraren.
Als je een app wilt gebruiken, check dan eerst of deze geschikt is voor het onderwijs in verband met de AVG. Dit kun je doen in de Appchecker van Kennisnet.

Lesmateriaal voor verwerking

Er bestaat allerlei aanvullend oefenmateriaal (folio en digitaal) dat je in combinatie met opdrachten uit de lesmethoden kunt inzetten. Is het materiaal dat je normaal gesproken in de les gebruikt niet afdoende? Dan vind je hier ideeën voor het inzetten van aanvullend oefenmateriaal:

Veel open materiaal voor verwerking is te vinden op Wikiwijs.
Veel leraren delen (online) websites, filmpjes en apps, via school, in Facebookgroepen en op Twitter.
Educatieve uitgeverijen ontwikkelen zelf ook aanvullend oefenmateriaal, dat te vinden is op hun websites.
Ook tal van andere commerciële partijen bieden oefenprogramma’s aan.

Zelf lesmateriaal maken

Je kunt ook zelf digitale opdrachten maken. Bedenk dat dit best wat tijd kost, maar dat het ook voordelen heeft. Zo kun je de oefeningen laten aansluiten bij jouw leerlingen, jouw onderwijsprogramma en jouw leermateriaal, en wordt het nakijken op afstand makkelijker. Ook kun je het materiaal delen met je collega’s en het later hergebruiken.

Stappen bij het zelf maken van lesmateriaal:

Bepalen van de inhoud, doelen en vorm.
Het verzamelen/maken van materiaal (bestanden, teksten, afbeeldingen, video’s, interactieve vragen en toetsen).
Het combineren van de verzamelde materialen tot een les of lessenserie.
Het vormgeven van de les.
Het publiceren van de les.
Evaluatie van de les.

Op Wikiwijs vind je verschillende tips en handleidingen om je te helpen bij het maken van lesmateriaal, zoals ‘In 10 stappen naar een goed lesontwerp‘, ‘Handleiding Wikiwijs Maken‘ en ‘Les op afstand: hoe maak je digitaal lesmateriaal?‘.

Houd bij het zelf maken van lesmateriaal rekening met privacy en rechten:

Gebruik niet te veel tools.
Let erop dat je niet zomaar persoonsgegevens van leerlingen gebruikt in tools. Check daarvoor altijd even de Appchecker.
Lees ‘Auteursrecht en digitaal lesmateriaal: waar houd je rekening mee?‘

Bekijk ook Inspirerende lessen op website bij schoolbestuur OOADA

Wikiwijs

Op Wikiwijs verzamelen we met elkaar tips voor concrete lesmaterialen per bouw.

Voor po

Voor vo

Algemeen

Leren voor het examen (voor het (voor)examenjaar vmbo, havo, vwo)
Stercollecties

Talen

Exact

Maatschappij

Kunst

Meer weten

Impuls open leermateriaal

In het programma ‘Impuls open leermateriaal’ bundelen scholen, onderwijs- en expertiseorganisaties hun de krachten om een impuls te geven aan de ontwikkeling en het benutten van open leermateriaal. Samen gaan deze partijen ervoor zorgen dat open leermateriaal bijdraagt aan nog beter onderwijs voor álle leerlingen.

Terug